Hepimiz uzun bir tatilden çıktık, artan sıcaklıklarla birlikte yeme düzenimiz de değişti. Belki bayramda kilo aldınız ve sıcak havadan dolayı da ödem sorunu yaşıyorsunuz. Şimdi bunları ele alarak sıcak havalarda nasıl beslenilmesi gerektiğinden bahsedelim.
Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artıyor ve metabolizma bu duruma uyum sağlamaya çalışıyor. Tabi bu sıcaklarda bazı hastalıklarda da artış gözleniyor özellikle yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve koroner kalp hastalığı gibi. Güneşin altında uzun süre kalmaktan dolayı güneş çarpması, terlemeyle ortaya çıkan su ve mineral kaybı sonucunda ise baş dönmesi, halsizlik, baş ağrısı, bulantı, bayılma gibi sağlık problemleri de ortaya çıkıyor. Sıcak havalarda besinlerin bozulma riski yüksek olduğu için de besin kaynaklı zehirlenmeler görülmekte bebeklerde ise ishal görülme oranı artıyor.
Mutlaka SU Alımı !!
Vücudun en önemli ihtiyacının su olduğunu her seferinde söylüyorum. Vücuttan atılması gereken sıvı normal koşullarda idrar, dışkı ve solunumla atılır. Terlemediğinizi düşünseniz de artan sıcaklık ve nemle deri, solunum, idrar ve dışkı yoluyla vücut normalden fazla su kaybeder. Su kaybı yüzünden halsizlik, , baş ağrısı gibi problemler yaşayabilirsiniz. Artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için yeterli sıvı alımı çok önemlidir. Bu nedenle, her gün en az 8-12 bardak su içilmelidir.
Su tüketmekte zorlanıyorsanız suyunuzu renklendirebilirsiniz. İçine bir dilim limon, nane, salatalık ve ya taze meyve parçaları ekleyip damak tadınıza göre karışımlar oluşturabilirsiniz.
Su haricinde ise maden suyu, soğuk bitki çayları, ayran, limonata sıcak havalarda sıvı alımınıza destek olacak seçimlerdendir.
Kızartmalara Ara Verin
Tabi ki hiçbir zaman tüketmezseniz daha iyi olur, kızartma tüketimi sağlıklı bir seçenek değil. Fakat bu mevsimde özellikle uzak durmalısınız. Yaz aylarında tüketilen yağlı ve hamurlu yiyecekler, vücutta baş ağrısı, kan şekerinin hızlıca yükselip alçalması ve yüksek tansiyona neden olur ve ayrıca vücutta toksik etki oluşturur. Yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara ve fırın gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır.
Taze Sebze ve Meyve Tüketimini Arttırın
Bayramdan da çıkıldığı için sebze ve meyve tüketimi bu süreçte biraz arka plana atıldı. Bundan en çok etkilenen şeylerden biri de bağırsaklarımız, lif tüketimi yetersiz olduğu için problemler yaşanabiliyor. Et tüketimi fazla olduğundan dolayı artık sebze ve meyve tüketimini daha çok öne çıkarmalısınız.
Artan terleme nedeni ile su ihtiyacı diğer mevsimlere göre iki katına ulaşır. Bunu sadece su tüketerek karşılamak zor olabilir. Su içeriği fazla olan enerji ve vitamin deposu olan karpuz, kavun, kiraz, üzüm ve şeftali gibi yaz meyvelerinin tüketilmesi gerekiyor. Yüzde 90’ı su olan karpuz, tüketildiğinde tokluk hissi vermesinin yanında toksinleri atmaya yardımcı olur. İyi bir lif kaynağı olduğu için de bağırsak hareketlerini düzenler. Şeftali ise cilt sağlığını korur. Bundan dolayı önerdiğimiz yaz meyveleri, sıvı kaybını önlemesinin yanı sıra vücuda vitamin ve mineral desteği de sağlar.
Gıda Zehirlenmesine Dikkat Edilmelidir
Özellikle yaz aylarında artan hastalıkların başında besin zehirlenmesi gelir. Özellikle yaz aylarında açıkta satılan gıdalardan olabildiğince kaçınılmalıdır. Sıcak havalarda saklanma koşulları yetersizse bakterilerin üremesi daha hızlı ve fazla olur bu da yiyeceklerin bozulma riskini arttırmaktadır. Özellikle çabuk bozulma ihtimali yüksek olan et,süt, yumurta gibi gıdaları açıkta bekletmemeye dikkat edin.
Yoğurdu Sofranızdan Eksik Etmeyin
Yoğurt gibi süt ürünleri kalsiyum içeriğinden dolayı kalbin düzenli atmasını sağlar, sinir sisteminin korunmasına yardımcı olur. Özellikle yaz aylarında daha çok tüketilen cacık sıcak havalarda vücut ısısını dengelemeye yardımcı olur. İçerisine maydanoz, dereotu, nane eklediğinizde hem vitamin alımınızı artırmaya hem de doygunluk hissi sağlamaya yardımcı olur
Tuzu Sınırlandırın
Tuz vücutta su tutup ödem oluşmasına sebep olur. Bu da olduğunuzdan daha şiş hissetmenize sebebiyet verir. Özellikle sıcak yaz aylarında tuz tüketiminizi sıfırlamaya çalışın. Atıştırmak için masum görünen tuzlu kuru yemişlere dikkat etmelisiniz.
Yaz Tatlısı Dondurma
Bu havalarda hamur işi, şerbetli tatlılar rahatsız edip sindirim sistemini bozabilir. Bunun yerine yazın en ideali dondurmadır. Süt içeriğinden dolayı iyi bir protein ve kalsiyum kaynağıdır. Tabi ki tüketim miktarı önemlidir, fazlası kilo aldırabilir. Haftada 2-3 gün, 2-3 top tüketip bunu aşmamaya dikkat etmelisiniz.
Sonuç olarak sıcak havalarda aşırı yağlı, baharatlı yiyecekler şerbetli tatlılar yerine su, vitamin ve mineral içeriği yüksek olan yiyeceklerin yani meyve, sebze ve tam tahıllar içeren bir beslenme şekli çok daha hafif ve rahat hissetmek için birebirdir. Et tüketimi sınırlandığından dolayı yeterli protein için bitkisel bazlı proteinleri yani kuru baklagilleri öğünlerinize eklemeye özen gösterin. Sıcak yemek olarak tüketmek istemiyorsanız salatalarınıza ekleyerek de tüketebilirsiniz.
Sıcak hava nedeniyle oluşan iştahsızlığın önüne geçmek için ve sindirim sistemini rahatlatmak için de hafif ve su oranı yüksek besinlere öncelik verilmelidir. Sofralardan salatalar, zeytinyağlı sebze yemekleri ve su içeriği yüksek meyveler eksik olmamalıdır.
Soğuk Yeşil Çay
Yeşil çay, İsteğinize bağlı meyveler (elma, şeftali, limon), Taze nane yaprakları, Tarçın
Yapılışı: Demleyip süzülen yeşil çayın içine tarçın çubuğu ekleyip çay soğuyunca içerisine sevdiğiniz bir meyveyi (şeftali ve ya limon), naneyi ekleyin. Sonrasında buzdolabına kaldırıp soğuyunca buzla birlikte servis edebilirsiniz. (eğer tadı şekersiz gelirse 1 tatlı kaşığı bal ekleyebilirsiniz)
Sağlıklı Günler
Diyetisyen Naime Rümeysa TOSUN